Acemiler için otomobil mekaniği.
Arabanızda bir sıkıntı varsa ve araba tamirinden pek de bir şey anlamıyorsanız yapacağınız işlem bellidir, bir tamirciye gider ve aracınızda ne sorun olduğunu öğrenirsiniz. Fakat insanlar son zamanlarda haklı olarak kazıklanmaktan korkmaya başladılar. Çünkü özellikle araç sahibi otomobiller hakkında hiçbir şey bilmiyorsa, tamirciler sorunların tespitinde çok başarılı olabiliyor! Bunlardan kaçınmak için otomobilinizde neler döndüğü hakkında bilgiye sahip olmanız iyi olacaktır. İhtiyacınız olacak aletler ise kulaklarınız gözleriniz ve burnunuzdan fazlası değil. Sadece birkaç soruyu cevaplandırmanız arabanızın sağlıklı çalışıp çalışmadığı konusundaki merakınızı giderecektir. İşte bu sorular.
Uyarı Lambaları
Göstergenizdeki uyarı lambaları başlangıç noktanız için en net yardımcılardır. Motor sıcaklığı, yağ ve lastik basıncı lambalarında sorunu anlamak kolaydır ancak sıkça rastlanan check engine ışığı çok değişik ölçüde sorunları kapsıyor olabilir(Özellikle Volkswagen grubunda çokça karşılaşılan bir lambadır.Rivayet odur ki, bu lambanın yanmadığı Volkswagen’in mutlaka bir sorunu vardır) ). Ne lambası yanıyorsa yansın siz dikkate alın. Bir teşhis ve onarımın ertelenmesi yolda daha da büyük sorunlara yol açabilir.
Lastiklerin Kontrolü
Düzgün ve sağlam olduklarından emin olmak için lastiklerinize yakından bakın. Lastikler kavrama oranını arttıran dişlere sahiptir aradaki girintiler suyun temas bölgesinden uzaklaştırılmasını sağlar ve yol tutuşunu arttırır. Lastiklerin girinti ve çıkıntıları(basamak) aşınma yüzünden birbirlerine yaklaşırlar girinti ve çıkıntı arasındaki mesafe yaz lastikleri için en az 3 mm, kış lastikleri içinse 4 mm olmalıdır kontrol etmesi saniyelerinizi bile almaz.
50 kuruş bulun ve lastiğin girintisine sokun , eğer diş derinliği paranın çerçevesinden daha inceyse lastiklerinizi değiştirseniz iyi olur. Aynı zamanda lastiğinizin yan tarafında sıcak havada oluşabilecek çatlak veya yırtıkların olmamasına dikkat edin, bunlar zayıf noktalardır ve kazaya sebebiyet verebilirler. Bu tür lastikleri değiştirmeniz önerilir.
Damlatma
Arabanızın damlatması önemsiz bir durum değildir. Ne tür bir akışkan olursa olsun, aracınızın güvenilirliği ve performansı için hayati önem taşır. Fren sıvısı, hidrolik, soğutucu yada yağ ne olursa olsun gerekli parça derhal tamir edilmelidir. Park ettiğiniz her zaman bir gözünüz arabanızın damlatıp damlatmadığını kontrol etsin.
Dinleyin!
Normal olmayan sesler için kulaklarınızı otomobilinize dikin.
Tıkanıklık veya çatırdama: Aşınmış süspansiyon bileşenleri sık sık bir tıkanıklık veya çatırtı sesi çıkarır. Süspansiyon bir parçası veya amortisör aşınmışsa, güçlü bir darbe sonrası sıkışabilir. Bilyalı mafsallar ve burçlar yağlı kalması ve düzgün hareket etmesi için gres gerekir. Eğer gres biterse eski bir merdiven gibi çatlayabilirler.
Tak tak sesleri veya gıcırdanma: Hızlı bir tak sesi veya uzun bir gıcırdanma duymak kaputun altında bir kayışın sorunlu olduğu anlamına gelir. Gevşek triger kayışı, eksantrik mili ve krank miline bağlayan kasnaklardan kayarken kopabilir. Direksiyonu çevirirken gıcırdanma yüksek ihtimalle esnemiş direksiyon kemerinden veya hidrolik direksiyon pompasından kaynaklanıyordur.
Eğer frene bastığınızda tiz bir gıcırdanma duyuyorsanız fren balatalarınız ölmüş olabilir(Yan sanayi fren balataları ve fren pedlerindeki kirlenme de bu sese yol açar bu yüzden öncelikle bir balata spreyi sıkıp sonrasında sesi kontrol edin). Orjinal fren balataları, malzemesi aşındıktan sonra, rotorla temas ettiğinde sizi uyaracak bir sisteme sahiptir. Bu durumda gösterge panelinizde bir uyarı ışığı yanar ve size yeni bir tanesiyle değiştirmeniz gerektiğini bildirir.
Patlama veya vuruntu gibi sert sesler: Yakıt motorda doğru zamanda ateşleme yapmazsa geri tepme(backfire) ile birilkte patlama ve veruntu sesleri çıkarır. Genellikle birçok sebep geri tepmeye yol açabilir : yıpranmış bujiler, dengesiz hava / yakıt karışımı, yanlış ateşleme zamanlaması. Sebep ne olursa olsun motoru kontrol ettirmeniz gerekir.
Metal sürtmesi: Sıklıkla vites dişlilerinin birbirine kenetlenmesi sırasında bir sorun olduğunda şanzımandandan bu gürültü duyulur. Şanzıman yıpranmışsa ya da yağı azsa, şanzıman iyi çalışmayacaktır. Eğer sert hareketlerle birlikte bir taşlama sesi duyarsanız, nereye bakacağınızı biliyorsunuz.
Kötü fren rotorları da bir sürtme sesi çıkarabilir. Ancak eğer iyi durumdalarsa pedin ve rotor arasında bir miktar paçalık kalmış olabilir.
Foşurdama veya guruldama: Bu ses genelde soğutma sıvısının içinde hava olduğu anlamına gelir. Soğutma sisteminizde, radyatöre hava girmesine ve aracın hararet yapmasına neden olabilecek bir kaçak olabilir.
Yolunda Gitmeyen Şeyleri Hissedin!
Kendi bedeniniz otomobil sorunlarını hissetmek için mükemmel bir araçtır. Belki alışılmadık bir titreşim, engebeli yolculuk veya anormal direnç hissediyorsunuzdur. Bir sorunu tespit etmek için sadece ellerinizi direksiyona koyun ve ayağınızla pedallarına basın.
Titreme ve Sallanma: Bunun birden çok sebebi olabilmekte. Bu nedenle bir sonuca varmadan önce tüm seçenekleri gözden geçirin. Öncelikle tekerlekleri kontrol edin, yanlış hizalanmış veya dengesiz(rot balanssız) olabilirler. Tabi bunlar dengesiz lastik aşınmasının yanında, yakıt ekonominizi ve taşıma kapasitenizi de olumsuz yönde etkilerler. Bunun yanında herhangi bir somun veya civata da gevşek olabilir. Aşınmış motor kulakları, motoru veya şanzımanı şasiye sıkı bağlayamaz ve titreşime neden olur.
Düzgün çalışmayan bir süspansiyon titreşime sebep olabilmektedir. Aşınmış veya yamulmuş fren rotorları da siz frene bastığınız anda titreşecektir. Motor zamanlamasındaki sorunlar da ciddi titremelere neden olabilir. Bunların hepsi sağlamsa, koltuğunuzu yere monte eden cıvataları kontrol edin.
Yatma veya çekme: Aracınız gitmesini istemediğiniz bir yöne doğru kayması korkutucu bir durum. Bu sorun çoğu zaman tekerlek, lastikler, direksiyon veya süspansiyonun zayıflamasıyla ortaya çıkan bir problemdir. Sorunu düzeltmek, bazen lastiklerinizi şişirmek kadar basit olabilir, bu yüzden önce hava basıncını kontrol edin. Düzgün çalışmayan amortisörler arabayı dengesizce yatırır, şokları engellemez, ve zor bir kalkış yaşatır, bunları rahatça fark edebilirsiniz.
Bir tekerlek rulmanı veya direksiyon bağlantısında sıkıntı varsa, belirgin bir yana çekme hissedersiniz. Özellikle standart diferansiyel kullanan önden çekişli otomobillerde, güçlü ivmelenme tork yönlendirmesi dolayısıyla dengesiz çekişe neden olabilir, ancak bu normal bir durumdur.
Aşırı yumuşak veya düşük fren pedalı: Frenler tartışmasız bir şekilde aracınızın en önemli güvenlik önlemini oluşturur. Frenlerdeki ufak bir farklılık bile göz önünde bulundurulması gereken önemli bir sorundur. Yumuşak fren pedalları, fren kuvvetine güçlü etki yapamazlar bunların temel sebepleri hidrolik sıvısına karışmış hava baloncukları yada eskimiş fren sıvılarıdır. Sıvı normalden az olabilir bunun için pedala daha çok basmanız gerekir fakat eski fren sıvıları nemi emer ve yeterli hidrolik basıncı sağlamaz. Bu durumlarda tek yapılması gereken fren sıvısını kontrollü olarak boşaltıp yenisini doldurmaktır.
Direksiyon gevşek veya zor dönmesi: Arabanız direksiyonu döndürdüğünüz yöne gitmelidir. Eğer direksiyon gevşekse veya direncini kaybetmişse bu sadece aracınızı yönlendirmenizi zorlaştırır. Tekerleği iskelete ve direksiyona bağlayan bileşenler rot ve rot başları vardır ve bunlar tekerlerinizin aynı yöne dönmesini de sağlar. Eğer direksiyonda bir sorununuz varsa muhtemelen bu bileşenlerden kaynaklanıyordur. Diğer türlü direksiyonunuz zor dönüyorsa servo direksiyon sistemi, hidrolik direksiyon sıvısı, fren veya kayıştan kaynaklanıyordur.
Burnunuza Güvenin!
Arabanızdaki alışılmadık bir koku birçok problemi belirtiyor olabilir. Bazıları arka cama bir hava temizleyici takmak veya arabayı baştan aşağı temizlemek kadar kolay olabiliyorken; bazıları ise mekanik aksamdan kaynaklanan düzgün çalışmayan sistemin habercisi olabilir.
Kötü küf kokuları: Küfün ekşi ve dayanılmaz kokusu arabanızı içinde bulunmak istemeyeceğiniz bir yere dönüştürür. Genellikle ayağınızın altında bulunan nemli halıflekslerden kaynaklanır.Kontrol ederseniz ve gerçekten ıslaksa arabanızın altında, kapı veya kapı contalarında suyun geçebileceği bir delik bulunması olasıdır. Eski ve kirli bir polen hava filtresi de suça ortak oluyor olabilir neyse ki değiştirmesi ucuz ve kolaydır çok masraf gerektirmez. Bir diğer olasılık ise, kalorifer veya havalandırma deliğinde su birikmesi ile birlikte klima sisteminde meydana gelen tıkanıklıktır.
Duman ve yanık kokusu: Ataların da dediği gibi ateş olmayan yerden duman çıkmaz. Eğer arabanızda yanan bir yer varsa bunu anında anlayabilirsiniz. Kokuyu fren yaparken alıyorsanız fren balatalarınız fazla kullanımdan veya eskimekten muzdariptir. Frene basmak yerine vitesi düşürebilirsiniz. Bir başka sebep ise manual şanzımanın çarklarının birbiriyle sıkı bir şekilde örtüşmemesi olabilir.
Sızdıran bir sıvının sıcak motora temas etmesi yanık kokusuna sebebiyet verebilir bu yüzden kaputun altında neler döndüğüne özellikle conta ve contaların yakınına da bakmanız iyi olur.
Ekzoz yada benzin kokusu: Yakıt veya egzoz sistemindeki bir delik bu kokuya sebebiyet verir, ama sebebi ne olursa olsun tehlikeli bir durumla karşı karşıya kalırsınız. Araba egzozu karbonmonoksit açısından zengindir bu da sizi bilinç kaybı ve ardından ölüme sürükler. Böyle bir kokuyla karşı karlıya kalırsanız camınızı açın ki içeriye temiz hava girsin. Daha sonra ise iyi bir tamir yaptırın.
Kükürt kokusu: Çürümüş yumurtanın keskin kokusuna benzer akü veya katalitik konvertörle ilgili bir sorunu gösterir. Birçok araba aküsü su ve sülfürik asit karışımı ile doldurulur. Pil, ömrünün sonuna yaklaştıkça su buharlaşır ve keskin bir sülfrik asit kokusu kalır. Egzoz gazlarını filtrelemeye yardımcı olan katalitik konvertör kötü gittiği zaman kokmaya başlayabilir.
Tatlı kokular: Antifriz olarak da bilinen soğutma sıvısının tatlı bir kokusu vardır, bu da yüksek ihtimal soğutma sıvınızın sızdığı anlamına gelir. Antifriz sızıntısı, motorunuzun optimum sıcaklığını koruyamamasına, hararet yapmasının ve ciddi motor hasarının oluşmasına neden olur.
Otomobil sorunlarını düzeltmek veya teşhis etmek, uzun yıllar boyu tecrübe kazanmayı gerektirir. Bir dahaki sefer, otomobilinizde ne olup bittiğini anlatması için bir tamirciye körü körüne güvenmeyin, soruna neden olan şeyleri bulmak için duyularınızı kullanın. Daha yararlı yazılar için Otokılavuz’u takipte kalın.
Kaynak: roadandtrack.com